Country Selector: Nederland
Om de brandveiligheid te waarborgen, is een uitgebreid stelsel van wet- & regelgeving, normen en certificering opgetuigd. Volgens Victor Huijbregts, trainer en certificeringsdeskundige bij Ascom, dreigt hierdoor het zicht verloren te gaan op waar het in geval van brand echt om gaat: veiligheid van mensen en beperking van de brand. Een pleidooi voor terugkeer naar de basis.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Brandveilig.com.
Victor Huijbregts werkt al ruim veertig jaar bij Ascom, waar hij na verschillende functies inmiddels alweer ruim vijftien jaar werkzaam is als Trainer en Certificeringsdeskundige Brandmeld- en Ontruimingsalarminstallaties bij het Ascom Trainingscentrum. “Ik vond het een mooi vervolg van mijn carrière om datgene wat ik in al die jaren had geleerd en wat ik aan kennis had vergaard, over te dragen aan een volgende generatie”, verklaart Huijbregts deze stap.
Momenteel ligt het zwaartepunt van zijn werkzaamheden bij de ontwikkeling van een nieuwe portfolio met trainingen. “Verder ben ik als certificeringsdeskundige namens Ascom in samenwerking met CIBV bezig om het onderhoud aan brandmeldinstallaties naar een hoger niveau te brengen. Hierbij lopen we er regelmatig tegenaan dat de toe te passen normen onvoldoende aansluiten bij de dagelijkse praktijk.”
Die discrepantie tussen wet- & regelgeving en normen enerzijds, en de praktijk die ermee moet werken anderzijds loopt als een rode draad door de jaren dat Huijbregts werkzaam is in de wereld van brandveiligheid. “Een wereld waarin de brandweer nog de bevoegde autoriteit was, toen ik begon als onderhoudstechnicus. Als we een brandmeldinstallatie hadden geïnstalleerd, dan kwam de brandweer deze vervolgens controleren. Wetgeving was er wel, maar verder stond veel nog in de kinderschoenen. Dingen werden gedaan op basis van ‘horen zeggen’, mensen gingen uit van hun eigen interpretatie. Pas in de jaren negentig kwamen er normen, zoals NEN 2535, NEN 2575 en NEN 2654, waarmee de installatiebranche meer handvatten kreeg.”
Doordat de installatiebranche meer handvatten kreeg, kwam dit de brandveiligheid ten goede, stelt Huijbregts vast. “Technische ontwikkelingen liepen vaak voor op wet- & regelgeving, waardoor bepaalde oplossingen die er wel waren niet mochten worden toegepast. Dat is gelukkig veranderd en tegenwoordig wordt er meer ingespeeld op de techniek die voorhanden is, bijvoorbeeld met normen.”
Maar ook incidenten – zoals de Schiphol-brand in 2005 – zorgden volgens Huijbregts voor veranderingen. “Na een ingrijpend incident is iedereen weer gefocust. Mensen zijn getriggerd en vragen zich af of zoiets ook bij hen kan gebeuren. Na zo’n incident zie je dan ook vaak een versnelling in wet- en regelgeving, normen en bewustwording, waardoor brandveiligheid op een hoger niveau komt.”
Met vier decennia ervaring in de branche en alle veranderingen die hij in die jaren langs heeft zien komen, is Huijbregts positief kritisch gestemd over het niveau van brandveiligheid in Nederland. “De mensen die ik ken zijn enorm gedreven als het gaat om brandveiligheid, de geschikte apparatuur is er, en we hebben goede wetgeving en normen”, aldus een positieve Huijbregts. Om vervolgens toch ook een kritische noot te kraken. “Wat we echter niet goed hebben geregeld, is de controle achteraf, die ontbreekt. Vroeger controleerde de brandweer, maar die doet dat bijna niet meer. In plaats daarvan controleren nu inspectiebedrijven, en voor de bedrijven die niet inspectiewaardig zijn geven brandonderhoudsbedrijven aan klanten aan hoe ze hun zaken op orde zouden moeten brengen. Maar als een klant hier niet gevoelig voor is en brandveiligheid geen prioriteit geeft, dan gebeurt er niets. En welke mogelijkheden heb je dan? Onderhoudsbedrijven zijn immers geen onderhoudspolitie. Ik vraag mij dan ook regelmatig af wanneer gemeentes daadwerkelijk gaan handhaven?”
In het vervolg stelt Huijbregts nog een heikel punt aan de orde, dat bovendien zijn eerdere constatering van de door de jaren heen bestaande discrepantie in de branche illustreert. Het betreft de in zijn ogen veelal ambtelijke taal in wet- & regelgeving in het algemeen, en in normen in het bijzonder. “Zaken worden vaak te complex beschreven. Neem bijvoorbeeld de formulering ‘controleer of de projectie van de brandmeldcentrale nog voldoet aan de uitgangspunten.’ Voor veel praktijkmensen is niet duidelijk wat hiermee wordt bedoeld, waardoor zij deze verkeerd kunnen interpreteren.”
Tegen iedereen die op een of andere manier betrokken is bij brandveiligheid zou ik willen zeggen: Ga eens met elkaar in gesprek.
Huijbregts vat dit probleem kort en bondig samen: “Mensen met stropdassen schrijven regels voor mensen met schroevendraaiers. Er is een kloof tussen de mensen die de regels maken en de mensen die ermee moeten werken. En daardoor ontstaat die discrepantie tussen wet- & regelgeving en normen enerzijds, en kennis ervan in de markt anderzijds.”
De afgelopen decennia is in Nederland een uitgebreid stelsel van wet- & regelgeving, normen en certificering opgetuigd, waarmee brandveiligheid op een acceptabel niveau is gebracht. Maar we moeten oppassen dat we met een dergelijk complex stelsel ons doel niet voorbijschieten, waarschuwt Huijbregts. “Daarom ben ik van mening dat we eigenlijk terug zouden moeten naar de basis van brandveiligheid. En die basis is dat mensen bij brand niet mogen omkomen en dat de brand zich niet mag uitbreiden. We zouden beter moeten nadenken hoe we dat op een efficiënte manier handen en voeten kunnen geven. Daarom begin ik mijn trainingen ook altijd met te vertellen waar de aandacht voor brandveiligheid vandaan komt en leg ik uit waarom we dit allemaal doen. Want ik zag en zie nog te vaak dat mensen die zich met brandveiligheid bezighouden een gebrek aan kennis hebben, bijvoorbeeld als het gaat om wet- & regelgeving. Maar ook dat achtergrondkennis bij hen ontbreekt, waardoor ze niet begrijpen waarom ze iets moeten doen. Natuurlijk chargeer ik, want er zijn gelukkig genoeg mensen die het wel snappen. Het beeld is dan ook niet zwart-wit, maar het is grijs.”
Gevraagd naar zijn ideaalbeeld van een brandveilig Nederland heeft Huijbregts afsluitend een duidelijke boodschap: “Tegen iedereen die op een of andere manier betrokken is bij brandveiligheid zou ik willen zeggen: ‘Ga eens met elkaar in gesprek’. Zorg ervoor dat de huidige kloof wordt gedicht tussen de mensen met een stropdas en die met een schroevendraaier, te beginnen door ambtelijke taal om te zetten in helder en begrijpelijk Nederlands. Dat komt de brandveiligheid in Nederland alleen maar ten goede.”
