Country Selector: Nederland
Een nog hechtere samenwerking tussen alle stakeholders in de zorg moet ervoor zorgen dat technologie echt in dienst komt te staan van de zorgprofessional. Via co-creatie denkt Ascom binnen een open ecosysteem vraag en een aanbod beter op elkaar te laten aansluiten. “Daarbij kunnen we heldere afspraken maken over belangrijke zaken als standaardisatie en privacy”, zegt Ingo Tideman, Director Solutions bij Ascom. Onlangs vond de eerste co-creatiesessie plaats bij de Friese zorginstelling ZuidOostZorg.
Dit artikel is verschenen in ICT&Health magazine (nr 5, 2019)
Met ruim 15 jaar ervaring in zowel ICT als healthcare is Ingo Tideman een allrounder binnen de zorgsector. Begin vorig jaar maakte hij de overstap van PinkRoccade naar Ascom, om daar als Director Solutions voor de Benelux te werken aan innovatieve zorgtechnologie, met name voor de langdurige zorg. Langdurige zorg is de grootste tak binnen Ascom en ook de tak waar veel (technologische) vernieuwingen plaatsvinden.
Een vanzelfsprekendheid is innovatie in deze sector echter niet, stelt Tideman. “Over het algemeen praten technologieleveranciers nog altijd met vertegenwoordigers van facilitaire of IT-afdelingen. Dat zorgt ervoor dat technologie ‘erbij’ wordt genomen en de aansluiting met de werkvloer mist. Wel is er een kentering zichtbaar. We zitten steeds vaker aan tafel met ook de zorgdirectie en in de markt worden verpleegkundigen meer betrokken bij projecten, waarbij technologie een belangrijke rol speelt. Vanuit Ascom veranderen wij mee en gaan onze procesconsultants al aan het begin in gesprek over de organisatie. We bekijken pas daarna hoe en welke technologie waarde kan creëren voor de organisatie. De omgeving waarin wij opereren is hierdoor veel dynamischer geworden.”
Binnen die veranderende zorgomgeving zet Ascom flink in op co-creatie. Onlangs organiseerde de ICT-aanbieder zijn eerste co-creatiesessie bij de Friese zorginstelling ZuidOostZorg. Hierbij zaten tien regionale partijen aan tafel, met vertegenwoordigers in diverse rollen om kruisbestuiving te realiseren. En vooral om te komen tot een divers basis-ecosysteem, waarin heldere afspraken kunnen worden gemaakt over belangrijke zaken zoals standaardisatie en privacy.
Tideman: “Co-creatie is zo simpel als samen met je klanten begrijpen wat er in de markt speelt en dat vertalen naar een portfolio die aansluit op de klantwens. Dat wil je met gelijkgestemden doen, die de kwaliteit van zorg willen verbeteren. Binnen de regio kent men elkaar en weet men vaak wat er bij elkaar speelt. We zien nauwelijks concurrentie onder zorginstellingen. Wel de bereidheid om met elkaar te delen en van elkaar te leren.”
Tideman geeft aan dat de volgende vraag is: hoe bereik je de massa? “Pas dan kun je zaken verder standaardiseren en goedkoper maken. We hebben daarom een zo groot mogelijk ecosysteem nodig. Dat moet gezond groeien en niet vanuit de verkeerde motieven als winstoogmerk. Je moet sowieso voorkomen dat één partij dominant wordt en blijven zorgen dat de cliënt centraal blijft staan.”
Tijdens de recente sessie dachten de deelnemers vooral na over de zes trends die Ascom ziet op het gebied van domotica. Tot die trends behoren onder andere de toenemende intelligentie en complexiteit van zorgdomotica en de groeiende behoefte om bestaande data te gebruiken voor kwaliteitsindicatoren en om te stellen wat het resultaat van de ingezette zorg is.
“De derde generatie domotica wordt steeds slimmer, maar je ziet dat technologie nog altijd de leidende hand heeft”, zegt Tideman. “De bedoeling is dat de technologie bij de vierde generatie voor ons gaat werken in een open ecosysteem. Nu is het nog zoeken. System integrators knopen alles aan elkaar, maar dat is niet altijd het beste antwoord op de uiteindelijke vraag van de klant. Daarbij zit de klant nog altijd met verschillende technologieën die niet of onvoldoende met elkaar praten.
In praktijk is het soms letterlijk zo dat verpleegkundigen met meerdere devices voor verschillende toepassingen op pad gaan. Die apparaten gaan continu af en hebben geen enkele relatie met elkaar. Het gevolg hiervan is dat de zorgverlener de technologie niet meer kan bijbenen en er een soort technologiemoeheid ontstaat.”
Om dit te voorkomen, moet al aan de voorkant duidelijk zijn welke toegevoegde waarde technologie binnen een zorginstelling moet hebben, stelt Tideman. “Daarvoor heb je andere rollen nodig. Dat vraagt om mensen die niet louter komen om te installeren, maar om te helpen bij de juiste implementatie van de oplossing. Dan heb je het bijvoorbeeld over zorgcoaches die de organisatie en processen in kaart brengen en deze overeenstemmen met de zorgvisie.”
Meer doen met data
Ook werd tijdens de co-creatiesessie bij ZuidOostZorg al nagedacht over een vijfde generatie zorgdomotica, waarbij alles draait om de waarde van (voorspellende) data. Een thema met veel mogelijkheden, maar ook een met veel haken en ogen, vindt Tideman.
“We hebben inmiddels allemaal veel data verzameld over de leefpatronen van cliënten, maar we doen er nog heel weinig mee. Daar komen veel zaken bij kijken, zoals standaardisatie en privacy. Als wij in ons basis-ecosysteem niet aan standaardisatie doen, dan heb je straks data die op meer manieren te interpreteren zijn. Je moet weten wat je van die data wilt weten.”
Die data is in toenemende mate afkomstig van slimme sensoren die nu vaak nog als geïsoleerde stand-alone oplossing worden ingezet op locaties om bijvoorbeeld kwetsbare groepen, zoals ouderen, te monitoren. Uiteindelijk moeten sensoren zorgverleners ook van contextuele informatie gaan voorzien.
Tideman: “Over het algemeen verzamelen we nu data over bepaalde locaties zoals een kamer. We weten dan hoe vaak bewoners naar binnen en naar buiten gaan, maar zo’n kamer kan per jaar soms wel drie keer van bewoner wisselen. Wanneer je data gaat samenbrengen met algoritmen dan is dat heel contextgevoelig. Stel je krijgt twee alarmen binnen van twee verschillende kamers en in één kamer blijkt de hartslag van de bewoner verhoogd. Dan maak je heel simpel keuzes op basis van context. Je moet voor een goed cliëntprofiel echt op persoonsniveau gaan werken en dan kom je in het domein van de AVG. Dan loop je als leverancier, maar ook als zorgorganisatie, tegen vragen aan als welke data je wel en niet mag verzamelen en hoe is dit in je voorwaarden geborgd?”
De wereld wordt steeds persoonlijker, stelt Tideman. “Dit betekent wel een ingrijpende verandering voor de zorg. We gaan van een statische wereld naar een zeer dynamische omgeving. Dat vraagt om bewustwording. We moeten meer nadenken over wat een basis-ecosysteem inhoudt en welke systemen en koppelingen er nodig zijn.”